लूप्त-प्राय: हिमालका गौ-प्राणी

[हिमालबाट भूमी पूत्र आदिबासी नेपाली जाति हराँउदै छन्, हिमाली सभ्यताको, परंपराको विलय हुँदैछ! आधुनिक पश्चिमी आकर्षणले, सरकारको लापर्वाही र असुरक्षाले वीर गोर्खाली र हिमालका मूल सेर्पाजातीहरु विश्वमा पलायन हुँदैछन्! बरु जंगलका जन्तुहरुको ब्यवस्थापन राम्ररी हुन्छ होला न की मानव जातिको! नेपाल आमा,हिमाल र गौ-प्राणी नेपाली जाति सबै संसार्का सेवा र निर्माणमा लागेका देखिन्छन-आफ्नो घरको छानो र भित्ताहरु गलिसके| ‘हामी पनि खतराको सूचीमा परिसकेका छौँ है’ भन्ने यौटा देशका लागि संदेश मात्रै नभई अनिवार्य चेतावनी संझिदिनु होला!]

नेपालको हिमालको जनताको टेवा
जन्मेदेखी मरणको विश्व-दाश सेवा
पुग्यो हामी उठौँ अब आफैँ केही गरौँ
अन्न खेती दुध भरौँ ईश भर परौँ

सेता दुध हिमालको अमृत हो जान
टाकुरामा जन्म्यौँ आमा,स्वच्छ स्तनपान
सँब्रिद्धी र उन्नतीको सूचक हो गाई
कति जन्म पर्खिने हो यौटै ज्ञानलाई?

धन भन्नु जमिन हो गाई विज अन्न
बातावरण् नमार है?बन्य-जन धन्य
बहारको उत्सवको वैदिकको ज्ञान
जप तप मन्त्र कर्म पूर्ण योग ध्यान

विश्व शान्ति संब्रिद्धीको समाजको यन्त्र
गो-रस र भरोसाको धर्म-मूल-मन्त्र
गो-मूत्र र गोबरले खेती राम्रो हुने
अमृतले बाल ब्रिद्ध रोग छैन छुने

पशु-वली निषेध होस्,मिलेर बसाऔँ
हिमाल र हिमाली ती,सभ्यता बचाऔँ
जब मान्छे मान्छेलाई सम्मान् गर्न सिक्छ
तब मात्र बली प्रथा मन्दिर्बाट हट्छ

सेर्पा तिमी सेवक हौ बाटो देखाउने
विश्वलाई सद्दर्शन औँला डोराउने
किर्तिमान बनेका छन् संसारका भाले?
नेपालीको मेहनत खाना शुश्रूषाले

धर्म रक्षा याक-चौरी गाई बन फाँट
कति झूटो बोल्ने अब,जीवनमा ढाँट
हाम्रो धर्म बाँडीचुँडी संसारमा लग
सँस्कार र संस्क्रितीले देशै जगमग

हाम्रो आस्था परिवार मिल्नु पर्छ है त?
जमीन र खेतीपाती साथै गरौँ खै त!
अन्न,फल्फुल्,दुध,खनिज्,लूगा,काठ आदि
पानी, बारी, तरकारी सादा बर्तनादी

संसारले हामीलाई बिभाजित गर्‍यो
दाइ-भाइ फुटाएर लूट्नसम्म लूट्यो
सहारा र सबल् पक्ष, आश्रय भरोसा
जीविकाका लागि हाम्रो, जीवनमा आशा

आपसमा समर्थन गर्न सिकौँ हामी
लडाँईमा मार्गदर्शक् पथ-नेता नामी
प्राण शक्ति बाहुबल गहना कपास
स्वाबलम्बी बन्न सके छैन केही त्राश

नेतृत्वको कमी रै छ जैवी मार्ग दर्शन्
पडेका रे, बुझेका रे!खै त किन अड्चन्?
आलशी र बेश्यालय वध-संहारमा
बुद्धि ब्यर्थ खर्च जूवा द्वन्द बिकारमा?

विलाशका पूँजीपति काम,लोभ,क्रोध
बाशना छ, के के कति?आफैँलाई सोध
कमजोरी छानी,छानी जालभित्र पार्यो
जित्ने मेहनती योगी सँसारमा हार्यो

तेरो देश मेरो भेश कस्को ठूलो सानो?
धर्म,आस्था परंपरा शिखरको छानो
साधा नम्र सज्जन हो मिठै हुन्छ घाँस
पाखण्ड र देखावटी गर्छ सर्वनाश

लाटो सोझो गुनिलो रे बफादारी मोरो
अनपढ प्राकृतको हिमालको छोरो
शान्त मन अशिक्षित दाश महाराजा
सिपाँही रे निष्ठावान लडाँईका साझा

गिद्ध ब्वाँसो दुम्सी गैँडा हात्ती बाघ प्यारा
मान्छेहरु छिन्न-भिन्न विदेशमा सारा
गुफा जँगलमा लुक्छन्,तिन्को आफ्नै घर
किन बेच मान्छे अरु हराउने डर

यै हो हाम्रो भ्रातृत्व र समानता त्याग?
अहिँसाको पक्ष लेउ सत्त्यतामा जाग
विनयले महानता तर्कशील बन
साधकको सम्मान र नियमको जन

बाशै उठ्ने डर लाग्यो?वन्यजीव आदि?
खतराको सूचनाले ब्यूँझिने पो हो की?
नाभी भित्र बास्ना हाम्रो,डुल्छौँ जानी जानी
संबर्धन सुरक्षा छ? हिमालका प्राणी?

- अनन्तगोपाल रिसाल [24th Sept, 2010]